Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010

Χρυσές Σφαίρες

Πρόγευση βραβείων

Του Γιάννη Πλιώτα

Αργά και σταθερά ο Ιανουάριος μας εγκαταλείπει, αφού πρώτα αποφάσισε να μας εκδικηθεί μ’ ένα γενναίο κύμα κακοκαιρίας. Ναι ξέρω, το καλοκαίρι παραπονιέμαι για τη ζέστη και τώρα για το κρύο, άρα ίσως πρέπει σοβαρά να σκεφτώ μια μετακόμιση στην Καλιφόρνια. Πάντως απ’ ότι διαβάζω, χθες στη Μόσχα είχε μείον είκοσι τρεις βαθμούς – όχι αστεία. Πάμε παρακάτω.
Καταιγίδα νέων σημαντικών ταινιών τις τελευταίες εβδομάδες, όπως και είναι αναμενόμενο πριν την τελική ευθεία των Όσκαρ. Εντάξει, βραβεία και τέχνη είναι ζήτημα αν συμβαδίζουν, αλλά ας δεχτούμε για χάρη της συζήτησης ότι πιστεύουμε σε αυτά. Πάμε να πάρουμε μια πρόγευση, μετρώντας πόσες Χρυσές Σφαίρες απέσπασαν οι κυριότεροι μονομάχοι, έχοντας κατά νου ότι τις Χρυσές Σφαίρες τις απονέμουν οι ξένοι ανταποκριτές στο Χόλυγουντ, ενώ τα Όσκαρ είναι αποκλειστικά δικαιοδοσία της αμερικανικής ακαδημίας κινηματογράφου.
Καλύτερο δράμα: «Άβαταρ», όπως και ήταν αναμενόμενο. Το οπτικό 3-d υπερθέαμα επιστημονικής φαντασίας που έχει σπάσει τα ταμεία σίγουρα έχει θέσει σημαντική υποψηφιότητα και για τα Όσκαρ, αν και δεν πιστεύω ότι είναι η καλύτερη ταινία της χρονιάς. Για την ακρίβεια αρχίζει και μου φαίνεται λίγο υπερβολικός ο θόρυβος γύρω από τον τίτλο. Θυμίζω ότι ήδη έσπασε το ρεκόρ εισιτηρίων του «Σκοτεινού Ιππότη», ενώ βρίσκεται μια ανάσα από τις εισπράξεις του «Τιτανικού» και λογικά θα τις ξεπεράσει.
Καλύτερη σκηνοθεσία: Τζέιμς Κάμερον, «Άβαταρ». Ήδη ετοιμάζει το δεύτερο μέρος της επίσκεψής μας στον πλανήτη Πανδώρα.
Καλύτερο σενάριο: «Up in the air», μια αεροπορική ταινία με τον Τζορτζ Κλούνι, από τους δημιουργούς του «Juno». Το φιλμ απέσπασε πολλές υποψηφιότητες. Στην ίδια κατηγορία ήταν υποψήφιο και το «District 9».
Καλύτερη κωμωδία: «Hangover», η μεγάλη έκπληξη του καλοκαιριού. Σημαντική επιτυχία, αλλά δεν πιστεύω ότι θα παιχτεί και τη βραδιά των Όσκαρ. Στις υποψήφιες της κατηγορίας ήταν και η κομεντί «500 days of summer». Σημειώστε τον τίτλο για να το δείτε με την πρώτη ευκαιρία.
Καλύτερη ανδρική ερμηνεία σε δράμα: Τζεφ Μπρίτζες για το «Crazy Heart» (φωτ.), την ιστορία ενός τραγουδιστή της κάντρι. Η ίδια ταινία κέρδισε και τη χρυσή σφαίρα καλύτερου τραγουδιού.
Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε δράμα: Σάντρα Μπούλοκ για το «Blind Side». Είναι μια ταινία βασισμένη σε αληθινή ιστορία, που ακούστηκε πάρα πολύ στην Αμερική τον τελευταίο καιρό και ίσως οδηγήσει τη συμπαθή Σάντρα στο χρυσό αγαλματίδιο. Εδώ δύσκολα θα πλησιάσει την επιτυχία, εξαιτίας του θέματος (football, ξέρετε, εκείνο το άθλημα που φοράνε πανοπλίες και δέρνονται για μια μπάλα σαν πεπόνι).
Καλύτερη ανδρική ερμηνεία σε κωμωδία ή μιούζικαλ: Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ για την περιπετειώδη action hero εκδοχή του «Σέρλοκ Χόλμς». Παίζεται αυτές τις μέρες στους κινηματογράφους, νομίζω αξίζει να το σκεφτείτε.
Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε κωμωδία και μιούζικαλ: Μέριλ Στριπ για το «Julie & Julia». Εντάξει είναι καλή ηθοποιός, αλλά είναι ανάγκη κάθε χρονιά να την προτείνουν για τα πάντα; Σε αυτή την κατηγορία ήταν επίσης υποψήφια και για την ταινία «It’s complicated».
Καλύτερος β’ ανδρικός ρόλος: Κρίστοφερ Βαλτζ βέβαια, για την εντυπωσιακή ερμηνεία του στο «Inglourious Basterds». Κατά τη γνώμη μου το μόνο που διασώζεται απ’ τη συγκεκριμένη υπερεκτιμημένη ταινία.
Καλύτερος β’ γυναικείος ρόλος: η δυσλειτουργική Μονίκ για το «Precious, Based on a novel push by Sapphire».
Καλύτερο soundtrack: Michael Giacchino για το animation «Up» της κυρίαρχης Pixar. Η ίδια ταινία βραβεύτηκε και ως καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων, παίζοντας σχεδόν χωρίς ανταγωνισμό. Ο Giacchino θυμίζω γράφει και τη μουσική για το «Lost» (μια ανάσα πριν ξεκινήσει ο έκτος κύκλος), ενώ φέτος είχε ακόμα μία δυνατή στιγμή, γράφοντας τη μουσική για το επικό «Star Trek».
Καλύτερη ξενόγλωσση ταινία: «Λευκή Κορδέλα» του σπουδαίου Γερμανού δημιουργού Μίκαελ Χάνεκε («Funny games», «Cache»). Αναμφίβολα καλή, αν και δεν πρόλαβα να τη δω. Πάντως τον τελευταίο καιρό ακούστηκε μία άλλη ταινία από το Ισραήλ, ο «Λίβανος». Γενικά έχει αποσπάσει εγκωμιαστικές κριτικές και βαδίζει στα χνάρια του αριστουργηματικού περσινού «Βαλς με τον Μπασίρ». Ο «Λίβανος» είναι η ιστορία μίας ομάδας στρατιωτών μέσα στον πυργίσκο ενός άρματος μάχης, κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Τέλος κάμποσες Χρυσές Σφαίρες δίνονται και σε τηλεοπτικές σειρές, αλλά δεν ενδιαφέρουν ιδιαίτερα το δικό μας κοινό. Στο επόμενο ραντεβού μας λογικά θα έχουμε περισσότερα για τα Όσκαρ. Αν τώρα κάνει πολύ κρύο εκεί που βρίσκεστε και δεν θέλετε να βγείτε για να πάτε κινηματογράφο, τότε η λύση για σας είναι dvd και θα πρότεινα μία πολύ καλή ταινία, το ιστορικό «Επιχείρηση Βαλκυρία» με τον Τομ Κρουζ. Ξέρω ότι αρκετοί τον αντιπαθούνε, αλλά θα περάσετε εγγυημένα δύο άκρως ψυχαγωγικές ώρες. Η «Επιχείρηση Βαλκυρία» αφηγείται το κίνημα αντίστασης ενάντια στον Χίτλερ που είχε αναπτυχθεί στους κόλπους της Βέρμαχτ κατά τη διάρκεια του Β’ Π.Π. Αποκορύφωμα η απόπειρα δολοφονίας και το πραξικόπημα που έλαβε χώρα την 20 Ιουνίου 1944.



* Ο Γιάννης Πλιώτας όταν γράφει κάθεται πάντα σε καρέκλα σκηνοθέτη

Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2010

Μερικές καλές ταινίες του 2009

Η λίστα

Του Γιάννη Πλιώτα


Αφήσαμε πίσω γιορτές, διακοπές, χιόνια (λίγο κι από μακριά), κουραμπιέδες, εκδρομές, γαλοπούλες, Αϊ-Βασίληδες, έλατα, ελατά και όλκιμα. Ελπίζω να εφεύρατε και εσείς χρόνο για να δείτε μερικές καλές ταινίες και σε κάθε περίπτωση να ξεκουραστήκατε και να περάσατε όμορφες στιγμές σε οικογενειακή και φιλική ατμόσφαιρα.
Οι Χρυσές Σφαίρες εμφανίστηκαν χωρίς να ταράξουν τα νερά, ενώ πλησιάζουν και τα Οσκαρ. Κατά συνέπεια όλοι πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή για να προλάβουμε τις κατά κανόνα καλύτερες ταινίες της χρονιάς, οι οποίες είθισται να κάνουν έξοδο στις αίθουσες αυτή την περίοδο.
Η χρονιά που μας πέρασε θα έλεγα ότι άφησε ανάμεικτες εντυπώσεις. Είδα ορισμένες καλές ταινίες, αλλά σίγουρα έχασα την πλειονότητά τους, έτσι παρουσιάζω μερικές από τις προσωπικά αγαπημένες της χρονιάς που μας πέρασε. Η λίστα μου επιδέχεται αντιρρήσεις. Σίγουρα δεν περιλαμβάνει τις καλύτερες ή τις πιο ποιοτικές ταινίες του 2009, αλλά θεωρώ ότι η κάθε ταινία ξεχωριστά κάτι έχει να πει, είτε αυτό είναι αποκλειστικά ψυχαγωγικό, είτε είναι κάτι βαθύτερο. Επέλεξα να τις τοποθετήσω σε σειρά «ημερολογιακή», δηλαδή στη σειρά που είδα την κάθε μία, ξεκινώντας από τον περσινό Φεβρουάριο.
«Άσε το κακό να μπει». Σουηδικό θρίλερ, που χαρακτηρίστηκε αντι-Twilight. Εκπληκτική φωτογραφία, θαμπή ατμόσφαιρα και βαμπίρ σε αστικό περιβάλλον της δεκαετίας του ‘80.
«Slumdog Millionaire». Εντάξει αυτό άρεσε σε όλους και αξίζει να το συμπεριλάβω. Πριν λίγες μέρες το ξαναείδα. Μπορεί να προκάλεσε λίγο περισσότερο ντόρο απ’ ό,τι άξιζε, όμως μια καλή ταινία έτσι κι αλλιώς.
«Oktapodi» και «La maison en cubes», δύο ταινίες μικρού μήκους, υποψήφιες για Οσκαρ μικρού μήκους, δείτε τες στο youtube.
«Reader» (δηλαδή «Σφραγισμένα χείλη» στα ελληνικά). Ο Ρέι Φάινς και η Κέιτ Γουίνσλετ σε ένα χαμηλών τόνων δράμα με επίκεντρο μία δυσλειτουργική ερωτική σχέση που αναπτύσσει μία κυρία με έναν μαθητή μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
«Gran Torino» και «Changeling» του μεγάλου Κλιντ Ίστγουντ, που με συμβατικά μέσα πραγματοποιεί επίδειξη καλλιτεχνικής αρτιότητας. Σε λίγο καιρό θα δούμε και το καινούργιο του έργο το «Invictus» (φωτ.), που μας μεταφέρει στη Νότιο Αφρική μετά την πτώση του Απαρτχάιντ (το οποίο θα μας απασχολήσει με απρόβλεπτο τρόπο και σε μία ακόμα ταινία της λίστας).
«Η σκόνη του χρόνου» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Εικόνες-ποιήματα πλαισιώνουν μία ολοκληρωμένη δραματική ιστορία.
«The Knowing». Πολλούς ίσως ξενίσει η επιλογή. Ο Νίκολας Κέιτζ πρωταγωνίστησε στο θρίλερ επιστημονικής φαντασίας του Άλεξ Πρόγιας, συγκεντρώνοντας αρκετά από τα πυρά των κριτικών. Παρ’ όλα αυτά το συστήνω ως μία καλή εκδοχή της καταστροφής του κόσμου.
«Sauna». Καμία σχέση με τη γνωστή σάουνα. Φινλανδικό δραματικό φιλμ με ισχυρές δόσεις μεταφυσικού μυστηρίου. Μας μεταφέρει στον 16ο αιώνα και οι συμπαθείς Σκανδιναβοί αποδεικνύουν ότι δεν χρειάζεται να έχεις εκατομμύρια για να πετύχεις.
«In search for a midnight kiss». Μια πολύ συμπαθητική ασπρόμαυρη κομεντί, γυρισμένη με μηδενικό budget. Ανεξάρτητος, απολαυστικός κινηματογράφος.
«Hangover». Εντάξει αυτή την κωμωδία-έκπληξη όλοι πρέπει να την είδατε και να γελάσατε.
«District 9». Άκρως επιτυχημένη ταινία επιστημονικής φαντασίας σε παραγωγή Πήτερ Τζάκσον, που χρησιμοποιεί ένα γκέτο με εξωγήινους ως παραλληλισμό του Απαρτχάιντ, προεκτείνοντας την καταγγελία μέχρι το σύγχρονο αναπτυγμένο, δυτικό κόσμο. Όλα αυτά σε περιτύλιγμα ειδικών εφέ και πολεμικής δράσης ώστε να προσελκύσει και το μέσο θεατή.

Άβαταρ, όχι άδικα

Και ολοκληρώνουμε με την τελευταία, αλλά όχι λιγότερη σημαντική -ποια άλλη;- το «Άβαταρ». Και μιας και είναι το πιο πρόσφατο και μονοπωλεί το ενδιαφέρον του κοινού, θα αδράξω την ευκαιρία να γράψω λίγα λόγια παραπάνω. Αν θυμάστε στο προηγούμενο φύλλο μας είχα εκφράσει έντονες αμφιβολίες για το περιεχόμενο του «Άβαταρ», και τώρα επανέρχομαι έχοντας δει την ταινία. Είδα το «Άβαταρ» αφού με μια μικρή δειγματοληπτική έρευνα ανάμεσα σε όσους φίλους το είχαν δει, συνειδητοποίησα ότι τους είχε ενθουσιάσει. Και τολμώ να πω, όχι άδικα.
Στο μακρινό μέλλον μία εταιρεία εκμετάλλευσης κοιτασμάτων έχει δημιουργήσει μία αποικία στον πλανήτη Πανδώρα, όπου κατοικούν ανθρωπόμορφοι, γαλάζιοι ιθαγενείς. Η εταιρεία στο βωμό του κέρδους αποφασίζει να εκτοπίσει τους αυτόχθονες (που μοιάζουν αρκετά με Ινδιάνους) από τις εστίες και τους θρησκευτικούς τους τόπους. Η σύγκρουση που θα επακολουθήσει ανάμεσα στην ωμή δύναμη των θωρακισμένων βομβαρδιστικών και των ιθαγενών που απαντούν με βέλη και πέτρες, είναι αναπόφευκτη και όπως αναμένεται καταστροφική για αμφότερους.
Το μήνυμα της ταινίας δεν είναι πρωτότυπο, αλλά άδικα θα το χαρακτήριζε κάποιος κλισεδιάρικο. Είναι μία μάχη που γίνεται καθημερινά γύρω μας, ξεκίνησε από πολύ παλιά και ακόμα δεν έχει κριθεί. Ποτέ δεν είναι ανεπίκαιρα τα νοήματα του σεβασμού του πολιτισμού των άλλων και της προστασίας του περιβάλλοντος. Όπως είχε γράψει ο Coelho στο τελευταίο του βιβλίο, δεν υπάρχει θέμα του να καταστρέψει τον πλανήτη ο άνθρωπος. Ο πλανήτης έχει επιβιώσει από πολύ χειρότερες καταστάσεις για δισεκατομμύρια χρόνια. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να καταστρέψει ο πλανήτης τον άνθρωπο.
Το «Άβαταρ» είναι μία μίξη πραγματικών σκηνικών και εντυπωσιακών ειδικών εφέ, τα οποία στις προβολές 3-D, χωρίς υπερβολές κόβουν την ανάσα. Είναι μια εμπειρία που για πρώτη φορά προσφέρεται σε τέτοια έκταση στο ελληνικό κοινό και θεωρώ ότι όλοι πρέπει να το εκμεταλλευτούν. Ο θεατής μπαίνει (σχεδόν) κυριολεκτικά στον ειδυλλιακό κόσμο της Πανδώρας, αγγίζει τις παρυφές της πολύχρωμης χλωρίδας και πανίδας, πατάει στα ιπτάμενα νησιά και γίνεται και αυτός ένας Τορούκ Μάκτο. Αν βρίσκεστε σε περιοχή όπου παίζεται σε 3-D, οπωσδήποτε προτιμήστε το, αξίζει και με το παραπάνω τη διαφορά στην τιμή. Και φυσικά μην διαπράξετε το καλλιτεχνικό έγκλημα να «κατεβάσετε» το Άβαταρ. Καλά τα torrents και το rapidshare, αλλά όχι για τέτοια έργα.
Το καστ πέρα της Σιγκούρνι Γουίβερ (η οποία συγκαταλέγεται στους παραγωγούς) είναι άγνωστο, αλλά ποιος νοιάζεται; Το «Άβαταρ» σας προσκαλεί να χαθείτε για δυόμιση ώρες στο φανταστικό κόσμο του. Υποψιάζομαι ότι κάπως έτσι οι περισσότεροι θα ζωγράφιζαν στο μυαλό τους τον παράδεισο. Ο σκηνοθέτης του «Τιτανικού», Τζέιμς Κάμερον σχεδίαζε αυτή την ταινία για δέκα χρόνια και όπως αποδείχθηκε η αναμονή του επιβραβεύθηκε πλουσιοπάροχα από κοινό και κριτικούς. Η ταινία υποβοηθούμενη και από το κολοσσιαίο μάρκετινγκ που οργανώθηκε για χάρη της, «διέλυσε» τα ταμεία όπου κι αν προβλήθηκε και θέτει πλέον σοβαρές υποψηφιότητες για τα φετινά Οσκαρ καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας.


* Ο Γιάννης Πλιώτας όταν γράφει κάθεται πάντα σε καρέκλα σκηνοθέτη